Dokumentarno-umjetnička izložba „Ikone Paštrovića i Budve” svečano je otvorena preksinoć u Kući legata u Beogradu. Izložbu su osmislili i koncipirali mr Lucija Đurašković, istoričarka umjetnosti i muzejska savjetnica, i mr Dušan Medin, arheolog i kustos. Inače, ovo je prva izložba u Kući legata u novoj godini.
Postavku, kako stoji na Fejsbuk stranici Kuće legata, čine originalna djela iz paštrovskih manastira i radovi Marka Gregovića, jednog od prvih akademski obrazovanih slikara iz Crne Gore, kao i mozaici s religijskim motivima savremenog umjetnika Jovana Pake Kentere. Na ovoj fejsbuk stranici navodi se i da gotovo da nije bilo posjetioca koji je ostao ravnodušan pred 40- tak izloženih ikona i mozaika. Na svojevrstan način, na postavci su se „sreli” Bogorodica, Isus Hrist, Sveta Trojica, Sveti Nikola, Jovan i velikomučenik Đorđe, apostoli Pavle i Petar, anđeli...i ogrijali dušu brojnih posjetilaca. Ikone su iz riznica starih paštrovskih manastira Praskavice, Reževića i Gradišta, a svi izloženi radovi su proglašeni kulturnim dobrom Crne Gore.
Na svečanom otvaranju izložbe obratio se Filip Brusić-Renaud, direktor Kuća legata, koji je istakao zadovoljstvo saradnjom sa JU Muzeji i galerije Budve i poželio dobrodošlicu gostima iz Budve i Paštrovića. Pomenuo je i podršku Udruženja Paštrovića i prijatelja Paštrovića u Beogradu „Drobni pijesak” kao i Rotari kluba Kalemegdan Beograd i Rotari kluba Budva, koji su pomogli organizaciju izložbe.
Mr Lucija Đurašković, direktorica JU Muzeji i galerije Budve, zahvalila je domaćinima na mogućnosti da se ova izložba predstavi u Beogradu, a naročito prof. dr Pavlu Anđusu, predsjedniku Udruženja „Drobni pijesak”, jednom od inicijatora da ova postavka dođe u Beograd. Ona je bliže upoznala prisutne s konceptom i sadržajem izložbe.
Prof. Anđus je naglasio da se na organizaciji i pripremi izložbe dugo radilo, kao i da je ideja potekla još ljeta 2018. kada su u Budvi Đurašković i Medin realizovali sličnu izložbu.
Prof. dr Dragan Vojvodić, dopisni član SANU i višegodišnji istraživač sakralne baštine Paštrovića, redovni profesor na Odeljenju istorije umetnosti Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, otvorio je sinoćnju izložbu. On se detaljnije osvrnuo na istorijski i kulturni kontekst Paštrovića, ističući bogato sakralno graditeljsko i umjetničko nasljeđe ove nevelike zajednice sa središnjeg dijela Crnogorskog primorja.
Na otvaranju izložbe posjetioci su imali priliku i da čuju splet duhovnih pjesama u izvedbi vokalnog okteta iz Beograda, koji je okupila Milesa Anđus.
Izložba koja se može pogledati do 3. februara, rezultat je saradnje JU Muzeji i galerije Budve sa Kućom legata iz Beograda, Udruženja Paštrovića i prijatelja Paštrovića u Beogradu „Drobni pijesak”, Rotari kluba „Kalemegdan” iz Beograda i Rotari kluba Budva. Organizatori su posebno zahvalni Mitropoliji crnogorsko-primorskoj Srpske pravoslavne crkve, kao i upravi paštrovskih manastira Praskvice, Reževići i Gradišta, Crkve Svetog Tome u selu Žukovica iznad Petrovca, kao i parohijskom domu Crkve Svete Trojice u Starom gradu Budvi, na ikonama ustupljenim za potrebe ove izložbe..
Ž.J.

---

Detaljnije o postavci
Izložba je sastavljena iz tri segmenta: izložba ikona starih paštrovskih manastira Praskvice, Reževića i Gradišta (XVIII i XIX vijek); izložba ikona Marka Krstovog Gregovića (1867–1941), jednog od prvih akademski obrazovanih slikara iz Crne Gore, školovanog u Beču krajem XIX vijeka; i izložba mozaika s religijskim motivima Jovana Pake Kentere (1960) iz Svetog Stefana. Ikone iz paštrovskih manastira, kao i one koje je izobrazio slikar Marko K. Gregović, pohranjene su u paštrovskim i budvanskim vjerskim objektima koji su proglašeni za kulturno dobro Crne Gore, čime, u skladu s odrebom člana 3. Zakona o zaštiti kulturnih dobara Crne Gore (2010), uživaju zaštitu kao i kulturna dobra u kojima se nalaze.


Popularna predavanja prate postavku
Kako bi se beogradskoj i srpskoj javnosti približila tematika izložbe, pratiće je i tri stručno-popularna predavanja o sakralnoj baštini Paštrovića, koja će održati mr Lucija Đurašković (21. januar, 18 časova) - o kultu Sv. Nikole u Paštrovićima, mr Dušan Medin (24. januar, 18 časova) - o kulturnoj i sakralnoj baštini Paštrovića, mr Sandra Vujošević (27. januar, 18 časova) - o autorstvu zidnog slikarstva u manastiru Gradištu, i prof. dr Dragan Vojvodić (30. januar, 18 časova) - o Crkvi Sv. Stefana u manastiru Duljevu. Dana 1. februara (18 časova) biće izveden koncert paštrovskih pjesama „Ko vince pije u slavu Božju”, koji je osmislila doc. dr Zlate Marjanović (Akademija umjetnosti u Banja Luci), a koji će izvesti njeni studenti opkupljeni oko Etno-ansambla „Kult”. Ulaz na sve programe je slobodan.



”Vojvodić je istakao bogato sakralno graditeljsko i umjetničko nasljeđe Paštrovića, nevelike zajednice sa središnjeg dijela Crnogorskog primorja